De "Roeier", is een verzetsmonument in de gemeente Tiel, ter herdenking van het
van de verzetsmensen uit de tweede wereldoorlog.
Zij hebben in de laatste oorlogswinter 1944-1945 roeitochten ondernomen om
onderduikers, vluchtelingen, geallieerde piloten naar bevrijd gebied te brengen.
Zij staken over vanuit het noorden, nog bezet gebied, naar het zuiden, bevrijd
gebied. Zij brachten wapens en vooral informatie mee terug.
Het beeld staat op de plaats waar zich het huis van Leen Papo, één van de roeiers
bevond, aan de Waalbandijk in Zennewijnen. (Ophemert)
Het gedenkteken is een creatie van Willem den Ouden, kunstschilder, en Willem
van Toorn, dichter en schrijver en is ontstaan in 1995, gemaakt van polyester en
betonijzer. Later is het vernieuwd in brons.
Het is groot en imposant. De hoog oprijzende figuur heeft in zijn linkerhand twee roei-
spanen en zijn rechtervuist is gebald.
Op de sokkel een plaquette met de tekst van Willem van Toorn.
"Toen lag de vrijheid aan de overkant
voor wie de moed hadden over te steken.
Van hen staat een nu hier - waarschuwend teken
voor wie ze aantast in dit vrije land
de geest van vrijheid, de vrijheid van spreken."
Vaak ben ik hier langs gereden.
Dit voorjaar, maart 2015 de auto uit en eens goed kijken, foto's maken en opslaan
in mijn hoofd.Toeval.
Een paar zondagen erna bij VPRO's boeken, wordt door Wim Brands het boek
"De Onderwaterzwemmer" van P.F. Thomese besproken. Wim Brands is onder de indruk
van het boek.
Dat wil ik wel lezen, want ik ben nieuwsgierig wat of hij schrijven zal. Het monument kwam
meteen bij mij boven, toen de schrijver over de roeiers vertelde.
Zelf kom ik van "den dijk" en ik zie vader en zoon door de uiterwaard naar het water gaan.
Het gaat fout, ze raken elkaar kwijt. De vader komt niet meer boven water. De zoon heeft
uren aan de overkant gewacht en gezocht, maar gaat alleen de volgende nacht met een
roeier mee terug.Het is zijn schuld, zegt de moeder dat hij alleen terug is!
Dat weegt voor de jongen zwaar.
Hij ontwikkelt zich als iemand die altijd een ander laat beslissen, altijd de afwezige,
iemand die onder water is.
Tot dertig jaar later tijdens een Afrikaanse reis, zijn vader plots voor hem weer opduikt
en hij het recht wil gaan zetten. Maar het noodlot slaat toe.
Weer een aantal jaren later, tijdens een ziekenhuisopname in een ver land, hij zijn
pleegzoon en kleinzoon toelaat, terwijl hij alles verloren heeft, zichzelf aanvaardt als
mens en boven water komt. Het verleden mee laat nemen door de rivier, de stroom,
en de weg naar huis nu open ligt.
Ik dacht eerst, een goed boek.
Nu vind ik het schitterend, vandaar dit stuk op mijn blog. Het boek is in mijn gedachten.
Het is heel beeldend, daarom denk ik dat het zo bij mij blijft.
Huizen, juni 2015.
Lenie Bos.
